(20
Aralık 1915 İstanbul - 6 Temmuz 1995) Çağdaş Türk gülmece edebiyatının
kurucusu; öykücü, romancı, şair, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, yayımcı,
eğitimci, senarist.
İki yıl Darüşşafaka Lisesi'nde öğrenim gördü.
Kuleli Askeri Lisesi'ni bitirdi. Kara Harp Okulu ve Askeri Fen Okulu'ndan mezun
oldu. Üsteğmen rütbesindeyken "görev ve yetkisini kötüye kullanmak"
suçlamasıyla yargılanıp ordudan uzaklaştırıldı. Bir süre bakkallık yaptı.
Ardından gazeteciliğe başladı. Yedigün, Karagöz ve Tan Gazetesi'nde çalıştı.
Cumhuriyet adlı bir magazin dergisi yayınladı. Sabahattin Ali ile birlikte,
Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Alibaba mizah dergilerini çıkardı. 1951'de
bir kitapçı dükkânı, ardından bir fotoğraf stüdyosu açtı.
1954'ten
itibaren Akbaba mizah dergisinde takma isimlerle mizah öyküleri yazdı. Yazın yaşamı
boyunda 100'ün üzerinde takma isim kullandı. Kemal Tahir'le birlikte Düşün
Yayınevi’ni kurdu. Yeni Gazete, Akşam ve Tanin'de köşe yazıları yazdı.
Yazarlığı, Öncü, Yeni Tanin ve "Ustura" isimli bir mizah eki de
hazırladığı Günaydın gazetesinde sürdürdü.
1962'de
Zübük isimli mizah dergisini çıkardı. 1963'te yayınevinin yanmasının ardından
sadece yazmaya başladı. 1972'de Çatalca'da kimsesiz çocukların eğitimini
gerçekleştirmeyi amaçlayan Nesin Vakfı'nı kurdu.
Kitaplarının
tüm gelirini bu vakfa bağışladı. 1976-1980 arasında her dalda edebiyat ödülleri
veren Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı'nı çıkardı. 1979'da seçildiği Türkiye
Yazarlar Sendikası Başkanlığı görevini yıllarca sürdürdü. Sadece Türk
edebiyatının değil dünya mizah edebiyatının da sayılı isimleri arasında
yeraldı. (Kyn: http://www.kimkimdir.gen.tr)
ESERLERİ
Şiir: Sondan Başa (1984) , Sevgiye On Ölüme Beş
Kala (1986) , Kendini Yakalamak (1988) , Hoşçakalın (1990) , Sivas Acısı
(1995),
Konuşmalar: İnsanlar Konuşa Konuşa (1988) , Çuvala Doldurulmuş Kediler (1995)
Hikâye:
Geriye Kalan (1948) , İt Kuyruğu (1955) , Yedek Parça (1955) , Fil Hamdi (1955)
, Damda Deli Var (1956) , Koltuk (1957) , Kazan Töreni (1957) , Toros
Canavarı (1957) , Deliler Boşandı (1957) , Mahallenin Kısmeti (1957) ,
Ölmüş Eşek (1957) , Hangi Parti Kazanacak (1957) , Havadan Sudan (1958) , Bay Düdük
(1958) , Nazik Alet (1958) , Gıdıgıdı (1959) Aferin (1959) , Kördöğüşü (1959) ,
Mahmut ile Nigar (1959) , Gözüne Gözlük (1960) , Ah Biz Eşekler (1960) , Yüz
Liraya Bir Deli (1961) , Bir Koltuk Nasıl Devrilir (1961) , Biz Adam Olmayız
(1962) , Sosyalizm Geliyor Savulun (1965) , İhtilali Nasıl Yaptık (1965) ,
Rıfat Bey Neden Kaşınıyor (1965) , Yeşil Renkli Namus gazı 81965) , Bülbül
Yuvası Evler (1968) , Vatan Sağolsun (1968) , Yaşasın Memleket (1969) , Büyük
Grev (1978) , Hayvan Deyip Geçme (1980) , 70 Yaşım Merhaba (1984) , Kalpazanlık
Bile Yapılamıyor (1984) , Maçinli Kız İçin Ev (1987) , Nah Kalkınırsın (1988)
ROMAN:
Kadın Olan Erkek (1955) , Gol Kralı Sait Hopsait (1957) , Erkek
Sabahat (1957) , Saçkıran (1959) , Zübük (1961) , Şimdiki
Çocuklar Harika (1967) , Tatlı Betüş (1974) , Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
(1977) , Surname (1976) , Tek Yol (1978)
ANILAR:
Bir Sürgünün Hatıraları (1957) , Böyle Gelmiş Böyle Gitmez (1. Bölüm 1966, 2.
Bölüm 1976) , Poliste (1967) , Yokuşun Başı (1982) , Salkım Salkım Asılacak
Adamlar (1987) , Rüyalarım Ziyan Olmasın (1990)
MASALLAR:
Memleketin Birinde (1987) , Hoptirinam (1960) , Uyusana Tosunum (1971) , Aziz
Dededen Masallar
TAŞLAMA:
Azizname (1970)
FIKRALAR:
Nutuk Makinası (1958) , Az Gittik Uz Gittik (1959) , Merhaba (1971) , Suçlanan
ve Aklanan Yazılar (1982) , Ah Biz Ödlek Aydınlar (1985) , Korkudan Korkmak
(1988)
GEZİ:
Duyduk Duymadık Demeyin (1976) , Dünya Kazan Ben Kepçe (1977)
OYUNLAR:
Biraz Gelir misiniz (1958) , Bir Şey Yap Met (1959) , Toros Canavarı (1963) , Düdükçülerle
Fırçacıların Savaşı (1968) , Çiçu (1970) , Tut Elimden Rovni (1970) , Hadi
Öldürsene Canikom (1970) , Beş Kısa Oyun (1979) , Bütün Oyunları (Adam
Yayınları)(1982)
ÖDÜLLERİ:
Üç
Karagöz Oyunu (1968) ile 6. Karacan Armağanı birinciliğini (1968)
Çiçu
ile Türk Dil Kurumu 1970 Tiyatro Ödülü’nü
Altın
Palmiye (İtalya 1956, 1957)
Altın
Kirpi (Bulgaristan, 1966)
Krokodil
(Sovyetler Birliği, 1069)
Lotus
Asya-Afrika Yazarlar Birliği Ödülü 1975
Bulgaristan
Uluslararası Gülmece Kitapları Yarışması’nda Büyük Ödül 1977
Aziz Nesin'in sayısız eserleri arasında yer alan, Toros Canavarı, Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz, Zübük ve Gol Kralı, sinemaya uyarlanarak beyaz perdeye aktarılmıştır. Bu dört eseri ve filmleri aşağıdaki vizyona giriş tarihlerine göre sırayla tanıyalım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder