CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇ

 (17 Nisan 1890 - 13 Ekim 1973) Yazar, gazeteci, ressam, şair, rehber, araştırmacı. Halikarnas Balıkçısı olarak tanınan Türk Edebiyat tarihinin büyük öykü, deneme ve roman yazarı Cevat Şa kir Kabaağaçlı, Bodrum'la özdeşleşmiş bir yaşam ustasıdır. Cevat Şakir Kabaağaçlı, babası yüksek komiser olarak görev yaptığı Girit’de doğmuştur. Altı çocuklu ailenin en büyük çocuğudur. Babası Girit ve Atina'da sefirlik ve valilik yapan Mehmet Şakir Paşa, annesi Giritli Sare İsmet Hanım; amcası Abdülhamit II devri sadrazamı Cevat Şakir Paşa, dedesi Şurayı Askeri Dairesi Reisi Miralay Mustafa Asım Bey'dir.  Kendisine, iki evliliğinden de çocuğu olmayan ve onu kendi çocuğu gibi seven amcasının ismi verildi. Cevat Şakir'in çocukluğu babasının memuriyeti dolayısıyla beş yaşına kadar Atina Faleron' da geçti, daha sonra ailece İstanbul Büyükada'ya yerleştiler.

Cevat Şakir, öğrenimine Büyü Mahalle Mektebi'nde başladı. İngilizcesi ileri olduğu için Robert Koleji'nin hazırlık sınıfını okumadan birinci sınıfa alındı. Robert Kolejini pekiyi derece ile 1907yılında bitiren Cevat, öğrenimine devam etmek üzere İngiltere'ye gönderildi. Oxford Üniversitesi Yeni Çağlar Tarihi bölümünde öğrenim gördü. 1913 yılında İtalyan bir hanımla evlenerek İtalya’da kaldı, resim öğrenimi gördü.

Aile, 1914 yılında maddi sıkıntı içine girmiş ve babasının Mehmet Şakir Paşa Afyon’daki Kabaağaçlı çiftliğine yerleşmişti. Babasının çiftlikte bir tartışma anında Cevat Şakir’in silahından çıkan kurşunla vurulması üzerine Cevat Şakir cinayet iddiasıyla yargılandı ve 15 yıl kürek cezasına çarptırıldı. Cezasının yedi yılını çektikten sonra baş gösteren verem hastalığından ötürü tahliye edildi. Cevat Şakir İstanbul'a dönmüş ve basın mesleğinde çalışmaya başlamıştır.

1925 yılına kadar geçimini haftalık dergilerde tercümeler, yazılar yayınlayarak, resim ve yeni tarz tezhipler yaparak, karikatür çizerek ve renkli dergi kapakları hazırlayarak sağladı. Mehmet Zekeriya Sertel'in  Resimli Ay, Resimli Hafta, Sedat Simavi'nin İnci dergilerinde yazılar yazmış, kapak resimleri ve karikatürler çizmiştir.

Cevat Şakir Resimli Hafta Dergisi'nin 13 Nisan 1925 tarihli sayısında yayımlanan "Hapishanede İdama Mahkûm Olanlar Bile Bile Asılmaya Nasıl Giderler" başlığı ile yazdığı yazıdan dolayı İstanbul, İstiklal Mahkemesi tarafından yargılandı. ‘Memlekette isyan bulunduğu sırada, askeri isyana teşvik edici yazı yazmak’ tan suçlu bulundu. Mahkeme başkanı Ali Çetinkaya tarafından idama mahkûm edilmek istendiyse de, Kılıç Ali Bey'in önerisiyle üç yıl kalebentlik cezası alarak Bodrum'a sürgün edilmiştir. Bodrum'a ilk gelişi böyle olur. Cevat Şakir Bodrum'da yaklâşık 25 yıl kalır. Bodrum'un Karia çağındaki adını kullanarak Halikarnas Balıkçısı takma adıyla yazılar yazmaya başlar. Bodrum'un güzelleşmesi için büyük çabalar harcar. Yurtdışından getirttiği bitki tohumlarını Bodrum'un dört bir yanına eker. Bodrum'da yaşadığı yıllarda sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir bahçıvan, öğretmen ve balıkçıdır.

İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılı ve zor yılları Cevat Şakir'i Bodrum'dan ayrılmak zorunda bırakmıştır. Yatağan adlı emektar teknesini, evini satar; ceplerine doldurduğu tohumlarını da Bodrum'un dört bir yanına serptikten sonra 1947 yılında İzmir'e yerleşir. Cevat Şakir, İzmir'e yerleştikten sonra yazarlık ve rehberlik yaparak yaşamını sürdürür. Bu yıllarda da sık sık Bodrum'a gelir, elleriyle diktiği ağaçları ziyaret eder, denizci dostları ile konuşur. İzmir'de Gündüz Hikâyeleri Dergisi, Tan, Cumhuriyet, Demokrat İzmir, Anadolu adlı dergi ve gazetelerde yazılar yazar. 1926 yılından sonra yazdığı deniz hikâyeleriyle tanındı. Halikarnas Balıkçısı'na Kültür Bakanlığınca 1971 yılında Devlet Kültür Armağanı verilmiştir. Cevat Şakir Bodrum'da yaşadığı dönemde arkadaşları ile ilk “Mavi Yolculuk” fikrini ve uygulamasını gerçekleştirmişlerdir.

Cevat Şakir Kabaağaçlı, ikinci evliliğini dayısının kızı Hamdiye Hanım ile evli yaptı. 1925 yılında boşandı. Sonra da Giritli bir ailenin kızı olan Hatice Hanım ile evlenmiştir. Üç evliliğinden beş çocuğu oldu. Çocukları okul çağına gelince o yıllarda bu kasabada ortaokul bulunmaması sebebiyle 1947 yılında ailesini İzmir’e nakletti. Hamdiye Hanım'dan olan oğlu Sina Kabaağaçlı 1997 yılında ölmüştür. Hatice Hanım'dan olan üç çocuğundan İsmet Noonan ve Aliye Önce İzmir'de yaşamaktadır. Oğlu Suat Kabaağaçlı ise 2009 yılında ölmüştür.

 Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın bir anı eseri ( Mavi Sürgün ), altı romanı ( Aganta Burina Burinata, Uluç Reis, Ötelerin Çocuğu, Turgut Reis, Deniz Gurbetçileri,  Bulamaç), beş hikâye kitabı (Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek, Gençlik Denizlerinde, Parmak Damgası, Çiçeklerin Düğünü, Dalgıçlar), onbir deneme eseri vardır (Anadolu Efsaneleri, Aadolu Tanrıları, Bodrum, Anadolu'nun Sesi, Asia Minor, Hey Koca Yurt, Merhaba Anadolu, Düşün Yazıları, Altıncı Kıta Akdeniz, Sonsuzluk Sessiz Büyür, Arşipel).

Türk Edebiyat tarihinin büyük öykü, deneme ve roman yazarı Cevat Şakir Kabaağaçlı Bodrum'la özdeşleşmiş bir yaşam ustasıdır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı, 13 Ekim 1973 tarihinde İzmir'in Hatay semtindeki Merhaba Apartmanı'nda 83 yaşında kemik kanserinden ölmüştür. Vasiyeti üzerine 22.03.2019 Cevat Şakir  Bodrum'un Gümbet’teki Türbe tepesine gömüldü. Mezarı Türbe tepesinde Halikarnas Balıkçısı Müzesi adı altında bulunmaktadır.

(https://www.biyografi.info/kisi/cevat-sakir-kabaagacli)