(19 Nisan 1929,
Lefkoşa / Kıbrıs – 2007 Ankara) Yazar, şair, bürokrat. Tam adı Hikmet Erhan Bener. Babasının
öğretmenliği nedeniyle ilk, orta, lise öğrenimini Anadolu’nun çe şitli
kentlerinde tamamladı. Kayseri Lisesinden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal
Bilgiler Fakültesi Maliye Şubesini (1950), ardından AÜ Hukuk Fakültesini
bitirdi (1956). 1957’de şair Nusret Kemal Otyam ile gazeteci-yazar Fikret
Otyam’ın kız kardeşiyle evlendi. 1958’de staj için Brüksel’e gitti, burada bir
yıl kaldı. Dönünce Hazine genel müdür yardımcılığına atandı. Maliye Bakanlığı
bünyesinde, maliye müfettiş muavinliği, hesap uzmanlığı yaptı. 1963’te Paris
elçiliğimize maliye müşaviri olarak atandı. Uluslararası Ekonomik İşbirliği
Teşkilatı OECD’de, bir yıl maliye müşavirliği görevlerinde bulundu. Türkiye’ye
dönüşünde Maliye Bakanlığı Hazine Genel Sekreterliği kambiyodan sorumlu genel
müdürlük görevine getirildi. OECD’de Türk heyetinin 2. başkanlığına atandı,
1973 sonuna dek bu görevini sürdürdü. Dönüşünde Emekli Sandığı genel müdürü
(1973-75) oldu. Görevleri nedeniyle ABD’den Hindistan’a, Danimarka’dan İsrail’e
kadar birçok ülkede bulundu. 1975’te kendi isteğiyle emekliye ayrılarak çalışmalarını
Ankara’da sürdürdü. Özgür İnsan dergisini yönetti (1976). 1975-93 yıllarında,
bir süre avukatlık ve bir bankada danışmanlık yaptı. Edebiyata şiirle başladı.
İlk öykü ve şiirleri Yedigün, Seçilmiş Hikâyeler (1945-51), 1952’den sonra
Varlık, Dost, Vatan dergi ve gazetelerinde yayımlandı. Aruz ölçüsüyle yazdığı
şiirlerini topladığı tek şiir kitabı Sesler (1948)’de aruz ölçüsüne serbest
biçem tadı verme çabasında göründü. Öykülerinde anılardan yola çıkarak
yaşadıklarıyla ilgili gözlemlerini aktardı. Romanlarında bireyin toplum
kuşatması altındaki sıkıntılarını ve bunalımlarını anlatmayı önceledi.
Psikolojik durumlardan da yararlanarak insan duyarlığını, kırılganlığını,
hüznünü dile getirdi. Yalın ve akıcı bir Türkçe ile yazdığı öykü ve
romanlarında lirik bir anlatım ve güçlü gözlemler dikkati çeker. “Bizden” bir
yazar olarak benimsendi. 1961’de Kedi ve Ölüm (Ara Kapı) romanıyla Türk-Fransız
Kültür Cemiyeti Ödülünü aldı. 1979’da Hızır Doktor oyunuyla Muhsin Ertuğrul
Ödülünü, Aşk-ı Muhabbet, Sevda ile 1992 Yunus Nadi Öykü Ödülünü, Alabalık
öyküsüyle de 1993 Haldun Taner Öykü Ödülünü aldı. Ayrıca Hınzır Kız romanıyla
1996 Yunus Nadi Roman Ödülünü, Günbatımı Öyküleri’yle de 1996 Dil Derneği Ömer
Asım Aksoy Ödülünü kazanan Bener’in; Böcek, Sisli Yaz, Ölü Bir Deniz, Yalnızlar
romanları sinemaya aktarıldı. Böcek romanından çekilen lm 1997 Altın Portakal
Ödülünü aldı. Bener, 2000 yılında da Fransız hükümetinin “D’ocier des Arts et
Lettres Nişanı” ile ödüllendirildi. Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar
Sendikası, Dil Derneği üyesidir. “Son olarak Bener öykülerinde, insanı
içtenlikle kuşatan o iyimser dünya görüşüne de değineyim bir iki satırla. Bana
kalırsa Erhan Bener, klasik öykü ustalarımızdan günümüze gelen ‘insanı
bütünleyici yazın anlayışı’nın tam bir ardılı. Onu okurken, bu anlamda insanal
değerler kuşatıyor bireyi hep! Bu ‘değerler evreni’nde, yumuşacık bir çağıltı
Erhan Bener’in öyküleri... İster ‘yaralı aşk’ deyin, ister ‘aşk yarası’,
kendinizi bulacaksınız bu öykülerde. Yaşınız ister on yedi olsun, isterse
yetmiş yedi, takın öyleyse yüreğinize bir yelken, denizlere çıkın! Göreceksiniz
Erhan Bener ve Yaralı Aşklar, pusulanız olacak!” (M. Sadık Aslankara) “Erhan
Bener, modern yazın geleneğimizin yapı taşlarından biridir. Romanlarında dile
getirdiği bireyin ve onu sarmalayan toplumsal ortamın gerçeğine bakışı, kurduğu
roman dünyası ile toplumun değişen/dönüşen yüzünü yansıtmadaki özgünlüğü onun
romancı kimliğinin en ayırıcı özelliğidir.” (Feridun Andaç)
Roman: Acemiler (1952), Yalnızlar (1954),
Gordium (1956), Loş Ayna (1960), Ara Kapı (1962, Kedi ve Ölüm adıyla, 1965),
Baharla Gelen (1969), Elif‘in Öyküsü (1980), Oyuncu (1981), Ünlü Gezgin
Macellos da Vinci‘nin Akıl Almaz Serüvenleri (1981), Böcek (1982),
Ölü Bir Deniz (1983), Sisli Yaz (1984), Ortadirekler (1987),
Tekilleşme (1990), Bir Büyük Bürokratın Romanı (1991), Anafor (1993), Hınzır
Kız (1995), Köleler ve Tutkular (1999), Işığın Gölgesi (2000), İlişkiler
(2002).
Öykü: Aşk-ı Muhabbet Sevda (1992), Gece
Gelen Ölüm (1994), Günbatımı Öyküleri (1995), Denizaşırı Öyküler (1996), Yaralı
Aşklar (1998), Aşk Nereye Kadar (2003), Bir Demet Mimoza (Seçme Öyküler, 2003),
Dönüşler (2004).
Oyun: Çıldırtan
Yağmur (1980), Bürokratlar (1981), Hızır Doktor (1981), Şahmeran
(oyunlaştırılmış halk masalı 1984, çocuk romanı olarak 1991). ŞİİR: Sesler
(1948).
Anı: Bürokratlar (3 cilt, 1978-79, oyun
olarak 1981), Arabalarım (2003). Çocuk Kitapları: Şahmeran Öyküsü (1991), Burcu
Öğretmenin Öyküleri (1993).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder