ÇETİN ALTAN

(22 Haziran 1927 - 22 Ekim 2015) Yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı ve eski milletvekili. Dünyanın en çok köşe yazısı yazmış yazarlarındandır. Gezi, inceleme, deneme, polisiye ve biyografi olmak üzere birçok farklı türde eserler vermiş olan Altan'ın 6 romanı ve tümü sahnelenmiş sayısız tiyatro oyunu da bulunmaktadır. Nurhayat Altan ve Halit Altan’ın oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. Galatasaray  Lisesi'ndeki eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazanan Çetin Altan'ın gazetecilik kariyeri, mezun olduktan hemen sonra Ulus Gazetesi'nde muhabir olarak başladı. 1943 ve 1944 yılları arasında Çınaraltı, Varlık, İstanbul ve Kaynak dergilerinde şiirleri ve düz yazıları yayınlanan Çetin Altan, ilk kitabı Üçüncü Mevki'yi 1946'da okurlarla buluşturdu. Ulus Gazetesi'nden sonra Hür Ses'de fıkra yaza rlığı yapmaya başlayan Altan, daha sonra Halkçı, Tan, Akşam, Milliyet, Yeni Ortam, Hürriyet, Güneş gazetelerinde ve Çarşaf dergisinde köşe yazıları yazdı.

Güçlü kalemiyle ad kısa sürede duyurduktan sonra 1959 yılında Abdi İpekçi'nin teklifi üzerine Peyami Safa'nın yerine Milliyet Gazetesi'nde yazmaya başladı. Çetin Altan, politikayla da yakından ilgiliydi ve İşçi Partisi'ndeydi. 1965 seçimlerinde aldığı yüzde iki buçuk oy ile meclise onun üzerinde milletvekili sokan Türkiye İşçi Parti’sinin en tanınmış isimlerinden biriydi. O dönem radyodan yayınlanan meclis konuşmalarıyla ilgi çeken Altan'ın yazıları da her ideolojiden insan tarafından büyük ilgiyle takip ediliyordu. Altan, mecliste yaptığı ateşli konuşmalardan birinin ardından Adalet Partili milletvekileri tarafından linç edilmek istenmiş, aldığı darbelerden dolayı bir gözünde kalıcı hasar oluşmuştu. Önce dokunulmazlığı kaldırılan, sonra da iade edilen ilk milletvekili olan Altan, bu dönemdeki anılarını "Ben Milletvekiliyken" isimli kitabında toplamıştı. 12 Mart darbesi ile birlikte cezaevine giren Çetin Altan, daha sonra 12 Mart'la ilgili olarak yazılan ilk roman niteliği taşıyan Büyük Gözaltı'yı yayımladı. 1972'de okurla buluşan roman 1975'e kadar beş baskı yapacaktı. Büyük Gözaltı, 1973 yılında Altan'a Orhan Kemal ödülünü kazandırdı. Altan'ın dört romanı vardır: Büyük Gözaltı (1973 Orhan Kemal Ödülü), Bir Avuç Gökyüzü, Viski ve Küçük Bahçe. Dördü de Fransızcaya çevrilen bu eserlerden Büyük Gözaltı İsveçce, Yunanca, Bulgarca ve İspanyolca; Bir Avuç Gökyüzü ise İspanyolca ve Rumence dillerinde yayınlandı. Büyük Gözaltı Fransız liselerinde seçmeli ders kitabı olarak okutuldu. Altan'ın 60'lı ve 70'li yıllardaki köşe yazıları, Taş, Sömürücülerle Savaş, Suçlanan Yazılar, 'Kahrolsun Komünizm' Diye Diye, Onlar Uyanırken, Kopuk Kopuk, Geçip Giderken, Gölgelerin Gölgesi, Şeytanın Aynaları, Nar Çekirdekleri adlı kitaplarda toplandı. Bu kitaplardan Bir Yumak İnsan, 1978 yılında Türk Dil Kurumu ödülünün sahibi oldu.

Çetin Altan, tümü oynanmış olan birçok tiyatro oyununa da imza attı. Bunlardan; Çemberler, Mor Defter, Suçlular, Dilekçe ve Tahtaravalli isimli oyunları basıldı. Beybaba, Yedinci Köpek, Islıkçı ve Telefon Kimin İçin Çalıyor ise basılmadı. Çetin Altan, Aşk Sanat ve Servet ve Atatürk'ün Sosyal Görüşleri adlı iki inceleme kitabı da yayımladı. Türk edebiyatında pek örneği bulunmayan polisiye türünde de yazmış olan Altan'ın Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri adlı eseri buna örnekti. Zurnada Peşrev Olmaz'da mizahi yazılarını toplayan Altan, 2027 Yılının Anıları isminde bir fütürist çalışmaya da imza attı. Tüm yapıtlarından örneklerin toplandığı "Seçmeler" 1992'de yayımlandı. 1997'de Seçmeler genişletilerek “Dünyada Bırakılmış Mektuplar” adıyla tekrarlandı. Son 15 yılın günlük gazete yazıları da “Şeytanın Gör Dediği” kitabıyla okuyucuya ulaştı.

Yazar son olarak 2006 yılında çocuklar için özel bir yapıtı gerçekleştirdi, “Alfabe”. Yazıları nedeniyle hakkında 300'e yakın açılmış dava bulunan Çetin Altan, 3 kez tutuklanmış ve 2 yıl süreyle de cezaevinde yatmıştır. Son olarak hakkında 159. maddeye dayanılarak açılan davada tek celsede beraat etmiş olan Altan'ın kendisi gibi yazar olan Mehmet Altan ve Ahmet Altan isimlerinde iki oğlu, Zeynep Bakan adında bir kızı vardır. Bir Avuç Gökyüzü, Küçük Bahçe, Büyük Gözaltı, Viski, Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri ve Aşk, Sanat ve Servet isimlerinde yayımlanmış altı romanı bulunan Altan, gezi, anı, biyografi, mizah ve deneme türünde de pek çok kitaba imzasını atmıştır. Altan, Sabah Gazetesi'nde "Şeytanın Gör Dediği" adındaki köşesindeyazılar yazdı.

İlk eşi Kerime Altan vefat etmiştir. Çetin Altan, Solmaz Kâmuran ile evlidir. Çetin Altan’ın hayat hikâyesi, 1998 yılında eşi Solmaz Kâmuran tarafından “İpek Böceği Cinayeti” adlı kitapta kaleme alınmıştır. Çetin Altan, 22 Ekim 2015 tarihinde İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede hayatını 88 yaşında kaybetti.

(https://www.biyografi.info/kisi/cetin-altan)

Eserleri:

Roman: 1972 - Büyük Gözaltı - 1973 Orhan Kemal Roman Armağanı, 1974 - Bir Avuç Gökyüzü, 1975 - Viski, 1978 - Küçük Bahçe, 1985 - Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri, 1998 - Aşk, Sanat ve Servet,

Şiir :

1946 - Üçüncü Mevki

Öykü : 1997 - Dünyada Bırakılmış Mektuplar, 2009 - Kalem Bahçelerinden Yedi Hayat

Oyun : 1960 - Beybaba, 1964 - Yedinci Köpek, 1964 - Çemberler, 1965 - Mor Defter, 1965 - Suçlular, 1966 - Dilekçe ve Tahtırevalli, 1969 - Komisyon, 1977 - Islıkçı, 2001 - Bütün Tiyatro Eserleri,

Anı :1971 - Ben Milletvekili İken, 1977 - Bir Yumak İnsan, 1999 - Kavak Yelleri ve Kasırgalar, 2001 - İyi ki Şu Köyceğiz Var,

Gezi : 1965 - Bir Uçtan Bir Uca, 1981 - Al İşte İstanbul,

Deneme :

1965 - Atatürk'ün Sosyal Görüşleri, 1991 - Öldürülmüş Şehzadeler ve Devrilmiş Padişahlar, 1991 - İdam Edilen 44 Vezir-i Azamın Dramı, 1997 - Şeytanın Gör Dediği, 1998 - Kadın, Işık ve Ateş, 2000 - Yeryüzü Tanrıçaları, 2000 - Kullar ve Sultanlar, 2001 - 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10, 2003 - Enseyi Karartmayın, 2004 - Uçuk,

Mizah : 1964 - Taş, 1965 - Sömürücülerle Savaşı, 1967 - Onlar Uyanırken, 1968 - Geçip Giderken, 1970 - Kopuk Kopuk, 1970 - Suçlanan Yazılar, 1976 - Kahrolsun Komünizm Diye Diye, 1976 - Nar Çekirdekleri, 1978 - Zurna’da Peşrev Olmaz, 1981 - Gölgelerin Gölgesi, 1982 - Şeytan Aynaları, 1985 - 2027 Yılının Anıları , 1999 - Sobe,

Çocuk : 2006 – Alfabe, Çeviri : 1962 - Aptal Kız