KURT KANUNU (1991) "Kemal Tahir"

 Yönetmen-Senaryo: Ersin Pertan, Görüntü Yönetmeni: Aytekin Çakmakçı, Yapım: Sanmal Film / İrfan Tözüm

Oyuncular: Mehmet Akan, Aslı Altan, Hümeyra, Berhan Şimşek, Şahik Tekand, Yılmaz Zafer, Aydemir Akbaş, Erol Keskin, Nihat Akcan, Yalçın Akçay, Yasemin Aklaya, Cem Davran, Osman Görgen, Bennu Gerede, Hikmet Karagöz, Can Kolukısa, Eray Özbal, Rasim Öztekin, Ümit Yesin, Suna Selen, Karakter Rollerde Metin 

Konu: 1926 yılı, Türkiye. Çalkantılarla, belirsizliklerle yol alan zorlu ve katı bir süreç yaşamaktadır Anadolu. Yeni Türkiye`nin yeni altyapısını kuracak olan adımların kesin ve bilinçli direktiflerle atılması yanında, önlenemez bir tepki ve kapanmayan yaralara neden olan direnginlik örnekleri de sergilemektedir. Ve düzensiz de olsa kurulu bir saatin vurdumduymazlığıyla işleyen bu sürecin gözler önüne serdiği politik fon üstünde, tüm insansı nitelikleriyle bireysel öyküler akışını sürdürmekte, kişisel çatışmalar olumsuzluklarını sergilemeye devam etmektedir

Kemal Tahir, 1969 yılında ilk basımı yapılan "Kurt Kanunu" romanında Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e (Sarı Paşa) yapılacak olan "İzmir Suikastını" anlatır. "Kurtlukta düşeni yemek kanundur." acımasızlığını yaşıyan, kıstırılan, hesaplaşan gerçek kişileri anlatıyor. Cumhuriyetin en bunalımlı dönemlerinden biri olarak değerlendirilen "İzmir Suikasti" olayına karışan ve karıştırılan tarihsel gerçek dramın romanı...

Roman üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm ''Kanlı tuzak'' ikinci bölüm ''Sürek Avı'' üçüncü bölüm ''İnsanlık Sorunu'' Temel olarak her bölümde kahramanlar değişmekte veya bunlara yenileri eklenmekte ve olaylar bu değişen kahramanların diliyle anlatılmaktadır. Temel olarak roman da üç kahraman dikkati çekmektedir. Birinci bölüm Abdülkerim Bey ile başlar. Abdülkerim Bey İttihat ve terakkinin ünlü fedaisi Abdülhamit döneminde yüksek görevlerde bulunmuş, gözü yükseklerde olan zeki aynı zamanda da çapkın bir kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. (^[1])

---

[1] https//www.turkedebiyati.org/kitap_ozetleri/kurt-kanunu-kemal-tahir.html

KARILAR KOĞUŞU (1989) "Kemal Tahir"

 

Yönetmen-Senaryo: Halit Refiğ, Görüntü Yönetmeni: Çetin Gürtop, Yapım: Erler Film / Türker İnanoğlu,

Oyuncular: Kadir İnanır, Hülya Koçyiğit, Perihan Savaş, Erol Taş, Tuncer Necmioğlu, Ayşegül Ünsal, Serra Yılmaz, Sami Hazinses, Saime Bekby, Süheyl Eğriboz, Nazan Ayas, Güzin Çorağan, Mehtap Ar, Beste Çınarcı, Baki tamer, Ülkü Ülker, Süer İzat, Kudret Karadağ, Sırrı Elitaş

Konu: 1940’larda siyasi nedenlerle hapis yatan yazar Murat herkesin sorunlarıyla ilgilendiği için hem mahkûmların hem yöneticilerin sevgisini kazanmıştır.

Murat, sevgilisiyle birlikte kocasını öldürmekten hüküm giymiş Hanım Kuzu’yayaşı küçük olduğu için suçu Ali’ye atmasını söyler. Kuzu, Ali’nin idam edileceğinden korkup bunu yapmaz. Bir aylığına hapse giren namlı hayat kadını Tözey’de Murat’tan hoşlanır. 

Gardiyan Şefika da Murat’ı baştan çıkarmak ister. Başgardiyanın kızı Nebahat de ona âşıktır. Tözey hapisten çıkar. Fakir ve hasta mahkûmlara dağıtmak üzere kurban keser. Murat’a hastaneye çıktığında çavuşun kendisini ona getireceğini söyler. Çıkarken Hanım Kuzu onları görür. Murat’ın, Tözey yüzünden onu unuttuğuna inanmıştır. Bu arada cezasını tamamlayan Hacı Abdullah tahliye edilir. Şefika baştan çıkardığı gardiyan Derviş’le kaçınca Murat’a gelen kocası, zina davası için istida yazdırmak ister. Murat bu isteği geri çevirir. Nebahat, babasını ziyarete gelen Murat’a aşkını açıklar ve neden kendisine umut vermediğini sorar. Tam o sırada Hanım’ın idam cezasının infaz emri gelir. Müdür Murat’a durumu anlatıp kimseye söylememesini rica eder. Gece yarısından sonra görevliler Hanım’ı koğuştan alırlar. Hanım Kuzu şoka girer, asmamaları için yalvarır. İdam sehpasının dibinde Kuzu sakinleşir. Son isteği olarak yemenisinin Ali’ye verilmesini ve Murat’tan hakkını helal etmesini talep eder. Murat bu dramatik sondan çok kötü etkilenmiştir. Ama o yine de insanlara yardım edecek, doğru bildiği yolda yürüyecektir. Hapisten çıktıktan sonra “Çıplak İnsanlar” isimli bir kitap yazmaya karar vermiştir.

 

GÜNEŞE KÖPRÜ (1986) "Kemal Tahir"

 

 Romancımızın "Göl İnsanları" hikâyesinde yer alan öyküden uyarlayarak “Güneşe Köprü” adıyla filmi yöneten Erdoğan Tokatlı Senaryo: Safa Önal, Erdoğan Tokatlı Görüntü Yönetmeni: Aytekin Çakmakçı, Yapım: Nami Dilbaz,

Oyuncular: Savaş Yurttaş, Ali Tutal, Gül Yalaz, Gökhan Mete, Ümit Yesin, Menderes Samancılar, Kuzey Vargın, Halil Ergün, Güzin Doğan, Kadir İnanır

Konu: Pamuk tarlasına su verilince, mahsulü ziyan olan Musa borcunu ödeyemez. Tarlasını tefeciden kurtarabilmek için tek çaresi vardır; kaptan Tayfur' un kum ocağında çalışmak.

Hanımını kasabada bırakır, kendisi gibi hayatları acı dolu bir grup işçiyle beraber çalışmaya başlar.

 

KEMAL TAHİR (1910 - 1973)

 

Sultan II. Abdülhamid’in hünkâr yaverlerinden Tahir Bey’in oğludur. İlköğrenimini çeşitli kentlerde tamamladı. Galatasaray Lisesindeki öğrenimini onuncu sınıfta iken annesinin ölümü üzerine yarıda bırakarak avukat kâtipliği ve Zonguldak Kömür İşletmesinde ambar memurluğu yaptı. Vakit, Haber, Son Posta, Karagöz gazeteleriyle, Yedigün ve Karikatür dergilerinde düzeltmen, sayfa sekreteri, röportaj yazarı ve çevirmen olarak çalıştı... 1938’de Nâzım Hikmet’le birlikte “askeri isyana teşvik” suçlamasıyla tutuklanarak Bahriye Davasında yargılandı. On beş yıla hüküm giydi.. Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya cezaevlerinde on üç yıl (1938-1950) hapis yattı. Çorum cezaevinde iken Sedat Simavi’nin isteği üzerine serüven romanları yazmaya başladı.  1955’te, 6-7 Eylül Olayları’na karıştığı iddiasıyla altı ay tutuklu kaldı. 

     Aziz Nesin’le Düşün Yayınevini kurdu. Önceleri kendi romanlarından birkaçını gazetelerde takma adlarla tefrika etti. Bazı Senaryoları filme çekildi. Hayatının son yıllarını roman yazmak ve yayımlamakla tamamladı. 1968’de davet edildiği Sovyetler Birliği’ne gitti. 1970’te akciğer kanserine yakalandı ve bir ameliyatla sol akciğeri alındı. Bu hastalıktan iyileştikten bir süre sonra kalp yetmezliğinden öldü. 

     Türk edebiyatında roman geleneğine kazandırdığı yeni bakış açısı ve sağlam tekniğiyle en güçlü romancılar arasında yer aldı. Göl İnsanları (1955) kitabındaki dört öykü, romanlarına bir geçiş olarak algılanabilir. Bu öykülerde Kemal Tahir, köylü tipleri ya da şehirde çalışan gurbetçi köylülerin yaşam öyküleri işledi. 

      Yediçınar Yaylası, Köyün Kamburu ve Büyük Mal adlı üçlemesi, Kırım Savaşı’ndan başlayarak Cumhuriyet dönemini de içine alan süreç içinde ağalık kurumunun gelişmesini, insan ilişkilerini derinliğine irdeleyerek sergiledi. Ağalık kurumu bunlardan başka Kelleci Memet romanında da ele alındı. Namusçular’ı Malatya Cezaevi gözlemlerine dayanarak yazdı, bu roman Karılar Koğuşu ve Damağası ile birlikte, suça itilen, çaresiz, zavallı kadınlarla erkeklerin öykülerini ve cezaevi yaşantısını anlatır. 

     Devlet Ana, Osmanlı’nın aşiretten devlete doğru gelişimini, Osmanlı’nın 600 yıl süren imparatorluğunu oluşturan güçleri dile getirdi. Bu romanda Dede Korkut ve Evliya Çelebi’nin üslûbundan, deyimlerden yararlanarak kıvrak, renkli bir dil oluşturdu. Sonradan TV’ye uyarlanan ve 2000 yılına kadar gösterilmeyen Yorgun Savaşçı (1965) romanıyla 1967-68 Yunus Nadi Armağanını, Devlet Ana ile de 1968 Türk Dil Kurumu Roman Ödülünü kazandı. Senaryolarını yazdığı “Haremde Dört Kadın” (1965), “Namusum İçin” (1965), “Yarın Bizimdir”   Göl İnsanları adlı öyküsü “Güneşe Köprü” adıyla 1986’da Erdoğan Tokatlı, Karılar Koğuşu 1989’da Halit Refiğ, Kurt Kanunu 1991’de Ersin Pertan tarafından filme alındı. Yorgun Savaşçı H. Refiğ (1979) ve Tunca Yönder (1993) tarafından TV dizisi olarak çekildi.  (Kyn www.biyografya.com)

Eserleri 

     Roman: Sağırdere (1955), Esir Şehrin İnsanları (1956), Körduman (1957), Rahmet Yolları Kesti (1957), Yediçınar Yaylası (1958), Köyün Kanburu (1959), Esir Şehrin Mahpusu (1962), Kelleci Memet (1962), Yorgun Savaşçı (1965), Bozkırdaki Çekirdek (1967), Devlet Ana (1967), Kurt Kanunu (1969), Büyük Mal (1970), Yol Ayrımı (1971), Namusçular (1974), Karılar Koğuşu (1974), Hür Şehrin İnsanları (2 cilt, 1976), Damağası (1977), Bir Mülkiyet Kalesi (2 cilt, 1977). 

Öykü: Göl İnsanları (1955; yeni öyküler eklenerek, 1969). 

Mektup: Kemal Tahir’den Fatma İrfan’a (ilk eşine mektupları, 1979), Mektuplar (haz. C. Yazoğlu, 1993).